۱) نگاهی اجمالی به وضعیت فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور
در برههای از زمان که از آن بهعنوان «عصر دانشمحور» نام برده می‌شود و شالوده «اقتصاد مبتنی بر دانایی» بر آن بنا نهاده شده، عواملی چون توان مقابله با رقابتهای فزاینده و تعدد تغییرات (بعضاً بنیادین)، موجب بروز ضرورتهایی – چه در حوزه فعالیت دولتها و چه در فضای کسبو کار بنگاههای تجاری – گشته است؛ از قبیل لزوم حرکت به سمت پویا نمودن و چابکسازی ساختار و فرایندهای کاری، و دسترسی سریع به اطلاعات.
از سویی دیگر، از آنجا که نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی نه تنها به عنوان «ابزاری در جهت توسعه» (Enabler)، بلکه به عنوان یک «هدایتگر و پیشران» (Driver) نیز به اثبات رسیده است، کشورهای مختلف در جهان هر یک به نحوی در تکاپوی بهرهگیری هرچه بیشتر از این فناوری برآمدهاند.
متاسفانه، به‌رغم اقدامات بهعمل آمده (بعضاً هوشمندانه و کارساز، ولیکن مقطعی و محدود)، در مجموع میتوان اذعان داشت که در کشور عزیز ایران اسلامی ما بهای لازم به این فناوری تاثیرگذار داده نشده –بهخصوص، طی سالهای اخیر – و این کاستی به نوبه خود، به افزایش شکاف دیجیتالی با کشورهای پیشرفته نیز دامن زده است.
به هر جهت، پتانسیلها، پیشرفتها و مزیت‌های نسبی جمهوری اسلامی در زمینه تولید، توسعه و کاربرد محصولات فاوا را نمیتوان نادیده گرفت.
اهم مزیت‌های کشور ما در این ارتباط عبارت است از:
• برخورداری از نیروی کار جوان، باهوش و با ذکاوت (از جمله ویژگیهای منتسب به توسعه فاوا در جهان)
• برخورداری از سطح دانش و توانمندیهای فردی بسیار بالا، به همراه آشنایی مناسب با فنون پیشرفته جهانی؛ بهخصوص، در زمینه امور نرمافزاری/فکرافزاری (تا آنجا که دستآورد فاواکاران کشور را در بسیاری از حوزههای تخصصی و فوقتخصصی میتوان خارقالعاده خطاب نمود)
• قرار گیری ایران از لحاظ درآمد سرانه در رده میانی منطقه (قدرت خرید و درآمد سرانه، مولفههای مهم و تعیین کنندهای در این حوزه به شمار می آیند)
• دارا بودن بخش خدماتی بزرگ (در اقتصادهای مدرن، رشد اقتصادی اغلب در بخش خدمات صورت میپذیرد)
• وجود بازار مصرف/کاربری بزرگی در داخل کشور – در مقایسه با کشورهای منطقه – برای محصولات/دانش تولید شده (این مورد میتواند زمینهساز برای ورود به عرصه جهانی نیز بهحساب آید)
• نبود رقبای آنچنان جدی در منطقه(به ویژه، در حوزههای تخصصی) و به تبع آن، امکان دسترسی آسان به بازارهای هدف (با در نظر گیری مزیت مربوط به وجود قشر انبوهی از اندیشمندان/صاحبمنصبان ایرانی و کسب و کارهای متعلق به ایرانیان خارج از کشور)
• اشتیاق و دلبستگی وافر و خوشبینی فاواکاران کشور به این حرفه، به‌رغم کمبود مشهود و غیرقابل انکار فرصتهای مناسب در زمینه اشتغال و یا کسبوکار و کم توجهی مسئولین به این صنعت سرنوشتساز
۲) طرح شماتیک برنامه پیشنهادی:
(برای دیدن تصویر بزرگ‌تر، روی تصویر کلیک نمایید)
۳) شرح مختصری در بارهی برنامههای عنوان گردیده
مدل مفهومی (Concept Diagram) ارائه شده از زمینههای تمرکز برنامههای حجتالاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر حسن روحانی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، نشانگر هفت (۷) محور اصلی زیر است:
۱. اقدامات بنیادین در جهت بهسازی/کارآمدسازی فاوا در کشور
۲. ساماندهی، ایمنسازی و نظاممندسازی فضای مجازی
۳. یکپارچهسازی سامانهها و پایگاه دادههای جامع
۴. بسترسازی برای ارائه خدمات الکترونیک در سطح کلان
۵. زمینهسازی برای بهرهگیری از «خبرگان در حوزه خدمات مشاورهای»
۶. بهسازی جوانب فرهنگی/اجتماعی حضور در فضای سایبری
۷. بهسازی و تعالی وضعیت منابع انسانی
همانگونه که قابل مشاهده است، هر یک از محورهای فوقالذکر متشکل از اجزای خاص خود (محورهای فرعی) میباشند که اهداف مستقل از دیگر اجزاء و یا ترکیبی از آنها را مد نظر قرار میدهند.
برای مثال، در رابطه با محور «اقدامات بنیادین» میتوان به مواردی چون: «محوری ساختن نقش فناوری اطلاعات در برنامهریزیهای کلان» اشاره نمود؛ چرا که بیشک، موفقیت بسیاری از برنامهها، بدون بهرهگیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات نمیتواند امکانپذیر باشد.
در همین زمینه می‌شود از «بازنگری سیاستها/راهبردهای زیرساختی کشور»، «تعیین نقشها/مسئولیتها/حوزه اختیارات/چرخههای تصمیمگیری» و «ایجاد فضای همافزایی/هماندیشی مابین دستگاهها، شوراها، انجمنهای صنفی، جامعه آکادمیک، صاحبنظران و اندیشمندان، رسانه‌های تخصصی و غیره» نیز نام برد؛ با این امید که در پی رفع برخی از تنگناها و گلوگاههای عمده، به لطف خداوند متعال، شاهد هموار شدن اوضاع و به تبع آن، تحولاتی عظیم در این رابطه باشیم.
در رابطه با محور «ساماندهی، ایمنسازی و نظاممندسازی»، مواردی مانند صیانت از «حقوق شهروندی، مدنی و معنوی» از یکسو، و «حقوق ملی در فضای سایبری» قابل ذکر است.
در حوزه «یکپارچهسازی سامانهها و پایگاههای داده»، زیر محورهایی انتخاب گردیدهاند که حرکت در جهت آنها میتواند بازار کار بسیار مناسبی را برای بخش خصوصی ما فراهم نماید.
در حوزه «بسترسازی برای ارائه خدمات الکترونیک»، بر زیر محورهایی انگشت نهاده شده که میتوانند زمینه را برای ارائه طیفی از خدمات فیمابین »دولت و دولت» (G2G)، «دولت و کسبوکارها» (G2B)، «دولت و مردم» (G2P)، «کسبوکارها و کسبوکارها» (B2B) و «کسبوکارها و مردم» (B2P) فراهم نموده و متعاقباً، باعث صرفهجویی در وقت و انرژی، و کارآمدسازی فرایندهای مختلف در ابعاد کشوری گردند.
اقدام در جهت «زمینهسازی برای بهرهگیری از "خبرگان در حوزه خدمات مشاورهای"» این فرصت را فراهم خواهد نمود تا امور تخصصی کشور توسط خبرگان و متخصصان (داخلی/خارجی) مورد سنجش و ارزیابی قرارگیرد.
گام برداشتن در جهت «بهسازی و تعالی وضعیت منابع انسانی» خبر مسرتبخشی است در خصوص «رفع موانع بر سر راه شاغلین»، «توسعه و تعمیق مهارتهای شغلی و حرفهای»، «تدوین و اجرای طرحهای انگیزشی» و نظیر آن، که در مجموع، علاوه بر اشتغالزایی، میتواند تحرک، دلگرمی و نشاط بهبار آورده و رونق اقتصادی، تحولات و دستآوردهای تکنولوژیکی، صنعتی، اقتصادی، اجتماعی و غیره را نیز در پی داشته باشد.
بی مهری نسبت به این صنعت کلیدی و تاثیرگذار بس است.
همگام با توجه ویژه به فناوری اطلاعات، فرصتهای شغلی و رونق اقتصادی ایجاد کرده و فرایندهایمان را کارآمد، چالاک و پویا خواهیم ساخت.
مزیت‌های نسبی کشور نسبت به تولید علم و خبرگی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، و دستیابی به اهداف اسناد بالادستی نظام در این خصوص، بسیار امیدوار کننده است.
آمیزهای از نبوغ ایرانی، اخلاق دینی-حرفهای و حمایتهای بیشائبه دولتمردان از یکسو، و حضور موثر و فعالانهی شوراها، انجمنهای صنفی، جامعه آکادمیک، صاحبنظران و اندیشمندان، و رسانه‌های تخصصی، از سویی دیگر، قطعاً ثمرات شگفتانگیزی را به همراه خواهد آورد.
لینک خبر: http://www.itna.ir/vdcdjk0x.yt09s6a22y.html
